معرفی فدراسیون

فدراسیون بین‌المللی فضانوردی، یک سازمان بین‌المللی غیرانتفاعی غیردولتی است که در سال ۱۹۵۱ میلادی برابر با ۱۳۳۰ خورشیدی تاسیس شد. دبیرخانه فدراسیون در شهر پاریس است.

فدراسیون، مسئول برگزاری کنگره سالانه بین‌المللی فضانوردی (IAC) است، که هر ساله در اواخر سپتامبر یا اوایل اکتبر برابر با مهرماه با مشارکت آکادمی بین‌المللی فضانوردی (IAA) و موسسه بین‌المللی حقوق فضا (IISL) در یکی از کشورهای عضو برگزار می‌شود.

این نشست یک هفته‌ای پذیرای بیش از ۳۰۰۰ شرکت کننده از بیش از ۷۰ کشور دنیا است که طی آن، بالغ بر ۱۸۰۰ مقاله در ۱۶۰ جلسه و در قالب ۳۰ سمپوزیوم  ارائه می شود. نشست‌های بهاره فدراسیون نیز هر ساله در ماه مارس برابر با ماه‌های اسفند و فروردین در پاریس برگزار می‌گردد.

در حال حاضر، IAF با بیش از ۳۴۰ عضو مشتمل بر آژانس‌ها، شرکت‌ها، جوامع آکادمیک، انجمن‌های حرفه‌ای و موسسات کلیدی فضاییِ ۶۸ کشور در سراسر دنیا (به عنوان مثال: آمریکا ۳۰ عضو، فرانسه ۲۱ عضو، آلمان ۱۶ عضو، ژاپن ۹ عضو، روسیه ۸ عضو، چین ۶ عضو)، به عنوان یک هیئت پیشتاز جهانیِ فضایی محسوب می‌شود.

وضعیت حقوقی

اساسنامه IAF در ۱۹۵۱ میلادی طی نخستین کنگره IAC در شهر لندن توسط اعضای موسس فدراسیون شامل کشورهای آرژانتین، اتریش، فرانسه، آلمان، ایتالیا، اسپانیا، سوئد، سوئیس، انگلستان و ایالات متحده آمریکا به امضا رسید.

اساسنامه بدون مقدمه حاوی ۳۷ ماده در قالب ۹ فصل است. برطبق ماده ۳ اساسنامه، فدراسیون باید با رعایت «قانون انجمن های فرانسه مصوب ۱۹۰۱ (۱۲۸۰ خورشیدی)» فعالیت نماید.

قانون مزبور در ۱۶ مه ۲۰۰۹ برابر با ۲۶ اردیبهشت ۱۳۸۸ خورشیدی با انجام پاره ای اصلاحات در بندهای موجود و لغو برخی از بندها، از ۳۵ به ۱۸ ماده محدود شد. این قانون، تکالیف و اختیارات انجمن های داخلی فرانسه را ذیل قوانین و مقررات آن کشور تعیین می‌کند.

مأموریت‌ها و اهداف فدراسیون

ارتقاء همکاری­‌ها: ارائه پلت­فرم­‌های همکاری برای کارشناسان سازمان­‌ها و صنایع و موسسات تحقیقاتی فضایی از طریق برگزاری کنگره IAC و کارگرو­های مختلف IAF؛

پیشبرد توسعه بین­‌المللی: IAF با گردهم جمع کردن کارشناسان کشورهای پیشرفته و کشورهای نوظهور عرصه فضایی، در حال خلق آینده ای جدید برای همکاری، توسعه و مودت بین‌المللی می‌باشد؛

به ­اشتراک‌گذاری دانش: فدراسیون دارای کانال­ های متعدد با سابقه طولانی برای انتشار اطلاعات در شبکه جهانی و جامعه گسترده فضایی خود می باشد؛

شناسایی دستاورد­ها: با اهدای جوایز سالانه به افراد و گروه­ هایی که خود را به جامعه فضایی جهانی به شهرت رسانده باشند؛

آماده‌سازی نیروی­ کار فردا: فعالیت­‌های گسترده جهت پرورش استعدادهای جدید از میان دانشجویان و حرفه‌ای‌های جوان؛

افزایش سطح آگاهی: ارتقاء سطح توجه عمومی به فعالیت­‌های فضایی سراسر جهان از طریق نشریات و شبکه جهانی IAF.

علاوه بر موارد فوق، فدراسیون به طور خاص ماموریت‌ها و اهداف خود را به شرح ذیل تعریف می‌نماید:

• ایجاد، حفظ و توسعه هر چه بیشتر یک شبکه جهانی به نفع اعضاء خود؛
• ترویج و حمایت از فعالیت­‌های موسسه بین المللی حقوق فضا (IISL)؛
• سازماندهی کنگره­‌ها، سمپوزیوم­‌ها، کارگاه­‌ها و برنامه­ های آموزشی و پرورشی و دیگر رویدادهای بین‌المللی؛
• کمک به اعضاء در جهت ارتقاء فعالیت‌ها و محصولات فضایی؛
• تولید نشریات و مقالات در زمینه موضوعات مرتبط با فضا؛
• همکاری و مشاوره با موسسات، دانشگاه‌ها، شرکت­‌های تجاری، تامین‌کنندگان خدمات و یکایک کارشناسان ملی و بین‌المللی مرتبط در تمام جنبه‌های مربوط به فعالیت‌های فضایی؛
• استفاده از رسانه های مختلف برای ایجاد علاقه‌مندی عمومی نسبت به فضا و برای حمایت از توسعۀ همه جانبه فعالیت‌های فضایی؛
• تشویق، به نحو مقتضی، نهادهای مرتبط با فعالیت‌های فضایی به امر توسعه؛
• به رسمیت شناختن ​​دستاوردها و عملکردهای برجسته افراد و اعضای فدراسیون؛
• تشویق به مشارکت دانشجویان در رویدادهای فضایی.

ساختار تشکیلاتی و کارگروه­‌ها

مجمع عمومی

رکن حاکمه فدراسیون متشکل از نمایندگان هر یک از اعضا؛

مقام‌ها

مقام‌های انتخابی: رئیس (مقام اجرایی ارشد؛ تنها یکبار می‌تواند دوباره انتخاب شود.) و ۱۰ معاون رئیس (یکی از معاونین، رئیس کارگروه مالی فدراسیون می باشد که توسط مجمع عمومی منصوب می‌شود.)

مقام­‌های انتصابی: مشاورکل (توسط دفتر انتخاب و به وسیله مجمع عمومی تایید می شود؛ وی مشاور حقوقی در تمام موضوعات همچون اصلاحات اساسنامه، دستورالعمل‌ها و قواعد و مقررات دیگر است.)، دبیر افتخاری و مدیر اجرایی

مقام‌های مزبور با توجه خاص به دو ویژگی انتخاب می‌شود: نامزدهای اعضای سازمان­‌های ملی و بین المللی که به درجه بالای توسعه فعالیت­ های فضایی رسیده باشند و ضرورت توزیع جغرافیایی برابر.

دفتر

مسئول تنظیم دستورکار مجمع عمومی

اعضای دفتر:

• رئیس فدراسیون
• معاونین
• مدیر اجرایی
• مشاورکل
• دبیرافتخاری
• رئیس آکادمی بین ­المللی فضانوردی (IAA)
• موسسه بین المللی حقوق فضا (IISL)
• مشاوران رئیس فدراسیون
• و نیز حضور آخرین رئیس بازنشسته فدراسیون.

کارگروه­‌های اداری و فنی

کارگروه‌‌های اداری

• کارگروه همکاری نزدیک با سازمان­ های بین­ المللی و کشورهای درحال توسعه (CLIODN)
• کارگروه مشاوره کنگره­‌ها و سمپوزیوم‌ ها (CSAC)
• کارگروه مالی
• کارگروه افتخارات و جوایز (HAC)
• گروه­‌های منطقه‌ای IAF
• کارگروه مشاوره­ای IAF/IAA/IISL درخصوص فعالیت­‌های تاریخی (ACHA)
• کارگروه روابط صنعتی
• کارگروه مدیریت پروژه/برنامه‌های بین­‌المللی (IPMC)
• گروه راهبریِ IPC
• کارگروه موزه­‌های فضایی و مراکز علمی
• کارگروه جوامع فضایی (SSC)
• کارگروه اداری دانشگاه­‌های فعال در حوزه فضا (SUAC)
• کارگروه فعالیت­‌های فنی (TAC)
• کارگروه برنامه توسعه نیروی­ کار-افرادحرفه‌­ای جوان (WD-YPP)

کارگروه‌­های فنی

• کارگروه اختردینامیک
• کارگروه ایمنی سفرهای فضایی تجاری
• کارگروه بهره‌برداری فرهنگی از فضا (ITACCUS)
• کارگروه کاربردهای یکپارچه - کمیته فرعی منتخب در خصوص کاربردهای تجاری ماهواره
• کارگروه اشیاء نزدیک به زمین (NEO)
• کارگروه امنیت فضایی
• کارگروه رصد زمین - کمیته فرعی سامانه سامانه‌های جهانی نظارت بر زمین (GEOSS) 
• کارگروه مدیریت ریسک سازمانی
• کارگروه کارآفرینی و سرمایه‌گذاری (EIC)
• کارگروه پرواز فضایی انسان
• کارگروه مدیریت دانش سازمان­‌های فضایی (KMTC)
• کارگروه مواد و سازه­ ها
• کارگروه علوم و فرآیندهای میکروگرانشی
• کارگروه فنی نجوم فضایی (SATC)
• کارگروه ارتباطات و ناوبری فضایی (SCAN)
• کارگروه اقتصاد فضایی
• کارگروه آموزش و پرورش فضایی (SEOC) - کمیته فرعی جهانی توسعه نیروی­ کار - کمیته فرعی فعالیت‌­های دانشجویی
• کارگروه کاوش فضایی
• کارگروه علوم زیست فضایی
• کارگروه عملیات فضایی
• کارگروه انرژی خورشیدی فضایی
• کارگروه رانشگر فضایی
• کارگروه سامانه­ های فضایی
• کارگروه حمل و نقل فضایی

حق عضویت

معیار و مبنای تعیین میزان حق عضویت مبتنی بر طبقه‌بندی اعضای فدراسیون می‌باشد. میزان حق عضویت ایران ۱۴۶۷ یورو تعیین شده است. غیر از میزان حق عضویت، بار مالی دیگری ناشی از عضویت وجود ندارد. هزینه­‌های جانبی در صورت حضور کارشناسان در رویدادهای فدراسیون می‌باشد. عدم پرداخت سهم حق عضویت برای دو سال متوالی به منزله خروج از فدراسیون بوده و دفتر فدراسیون موظف است فسخ عضویت آن عضو را به مجمع عمومی اعلام نماید.

کارگروه­‌های مورد انتظار برای پیوستن

با عنایت به اهداف مورد نظر سازمان جهت عضویت در مجامع بین­‌المللی و با توجه به کارگروه­‌های بسیار این فدراسیون در ارتباط با مباحث مختلف فنی، بدیهی است حضور در هر کدام از کارگروه­‌های فنی می تواند فرصتی مغتنم و حائز اهمیت برای سازمان محسوب گردد. لذا شایسته است با توجه به موضوعات متنوع کارگروه‌ها، اهداف سازمان تعریف و در دستور کار قرار گیرد.

مزایا و نتایج مورد­ انتظار

• مشخصات و اخبار سازمان شما در وب‌سایت IAF
• درج آخرین تحولات و رویدادهای برجسته سازمان شما در خبرنامه IAF، ارسال به حدود  ۳۰ مشترک در سراسر جهان
• قابل روئیت در نشریات تبلیغاتی IAF و نشریات مربوط به  IAC، به عنوان مثال، فراخوان مقاله و برنامه کنگره
• دسترسی به شبکه جهانی از شرکای تجاری بالقوه، کارشناسان و تصمیم گیرندگان.
• فرصت برای ترویج سازمان خود و جذب نیروی کار آینده در رویدادهای فدراسیون IAF برای دانش آموزان و جوانان حرفه‌ای
• دسترسی به امکانات جلسه و مرکز کسب و کار در سالن استراحت اعضای IAF در کنگره IAC .
• امتیازات ویژه انجمن شبکه سراسری IAF، مانند میزگرد اختصاصی به نفع اعضا
• همکاری و حمایت از فعالیت های و پروژه‌های IAF
• معرفی نامزد برای مقام ریاست و  معاون ریاست IAF
• رای در مجمع عمومی IAF برای شکل دادن سیاست IAF
• معرفی نامزد برای جوایز IAF
• به رسمیت شناختن دستاوردهای سازمان های عضو در شبکه ارتباطات الکترونیکی IAF
• تخفیف برای ثبت نام و نمایشگاه  IAC
• دسترسی رایگان به بایگانی مقالات IAC با بیش از ۱۸۰۰۰ نسخه خطی

نشست­‌های IAF، محل گفتگو و تبادل آرای دانشمندان فضایی می باشد و عضویت در فدراسیون مزایای قابل توجهی در حوزه علوم و فناوری صلح‌آمیز فضایی در اختیار اعضای خود قرار می­‌دهد، که بالطبع عدم عضویت در چنین نهاد مهم بین ­المللی، محرومیت از چنین مزایایی را به دنبال خواهد داشت.

منبع: سازمان فضایی ایران

پی‌نوشت:

International Astronautical Federation (IAF):

فدراسیون بین‌المللی فضانوردی

International Academy of Astronautics (IAA):

آکادمی بین‌المللی فضانوردی / فرهنگستان بین‌المللی کیهان‌نوردی

International Astronautical Congress (IAC):

کنگره بین‌المللی فضانوردی

International Institute of Space Law (IISL):

موسسه بین‌المللی حقوق فضا

در این رابطه بخوانید:

شورای مشورتی نسل فضا