تیم راه یافته به مرحله نهایی پنجمین مسابقات ملی 'کن ست' Can Sat در بهمن ماه امسال با فضاپیماهای دانشجویی خود به مصاف یکدیگر خواهند رفت.

دکتر 'میثم محمدی امین' دبیر پنجمین مسابقات ملی 'کن ست' در گفت و گو با ایرنا به توضیح درباره فرآیند برگزاری این رقابت تخصصی پرداخت و گفت: مسابقات کن ست، سال 94 به خاطر تغییرات ساختاری و مدیریتی و جابجایی از سازمان فضایی به وزارت علوم، دچار وقفه و برگزار نشد ولی امسال بعد از بزرگداشت روز ملی فضا (14 بهمن ماه) در نیمه دوم بهمن شاهد برگزاری رقابتهای نهایی این مسابقات خواهیم بود و برترینها نیز اوایل اسفند معرفی خواهند شد.

واژه کَن سَت از ترکیب واژه‌های کن (can) به معنای قوطی و ست (sat) مخفف واژه‌ (satellite) به معنای ماهواره، ساخته شده است.

کن ست را می‌توان با وسایلی همچون راکت و بالن از ارتفاعات مختلف رها کرد تا ماموریت مورد نظرش را انجام دهد.

افزون بر آن، سامانه‌های فرود متفاوتی می‌تواند برای کن‌ست استفاده شود که شاخص‌ترین آن‌ها چتر (Parachute) است.

کن‌ست‌ها در دو کلاس استاندارد (که ابعاد آن در حد قوطی نوشابه است) و آزاد (که حجم آن به یک لیتر محدود می‌شود) طراحی و ساخته می‌شوند.

به طور کلی، کن‌ست یک سامانه‌ بسیار ساده‌ مکاترونیکی است که به عنوان زیرمجموعه‌ای از دانش رباتیک فضایی مطرح می‌شود و نام این سامانه بر پایه‌ استاندارد ساخت آن هم‌ارز ماهواره‌ای که در ابعاد قوطی نوشابه است، برگزیده شده است.

این سامانه یک فرصت آموزشی برای محققان جوان علاقمند به طراحی و ساخت ماهواره‌ و فضاپیما فراهم می‌کند.

یک کن ست باید شامل همه‌ بخش‌های اساسی یک ماهواره از جمله زیرسیستم‌های توان، مدیریت داده و فرمان و مخابرات باشد تا بتواند به صورت مستقل عمل کند.

دبیر پنجمین مسابقات کن ست به ثبت نام 28 تیم از دانشگاه های مختلف کشور در فراخوان اولیه این دوره از مسابقات اشاره کرد و گفت: مسابقه کن ست امسال در دو کلاس 'سنجشی - ارتباطی' و 'علمی - اکتشافی' برگزار می شود.

محمدی امین توضیح داد: در کلاس سنجشی - ارتباطی، هدف اصلی این است که شرکت کنندگان بتوانند با استفاده از یک مجموعه سنجنده، حس گر را در محفظه کن ست که تقریبا با ابعاد قوطی نوشابه است و مدل شبیه ساز یک فضاپیما در مقیاس کوچک دانشجویی عمل میکند، قرار دهند و بتوانند اطلاعات را با زمین مخابره کنند و با مکانسیمی مانند چتر یا دیگر روش ها، حسگر را سالم به زمین برسانند که 63 درصد تیم ها درخواست شرکت در این کلاس را داشتند.

عضو هیات علمی پژوهشگاه هوافضا افزود: در کلاس علمی - اکتشافی که پیچیده تر و دشوارتر از کلاس سنجشی است، شرکت کنندگان باید یک محموله موجود زنده را سالم به زمین آورند که ما به جای موجود زنده، تخم مرغ را جایگزین کردیم.

وی درباره دلیل این تصمیم گفت: در ماموریت های قبلی پژوهشگاه مثل پرتاب میمون به فضا، یک تیم متخصص فیزیولوژی بعد از فرود فضاپیما، موجود زنده را به مدت چند روز معاینه می کردند که آیا آسیب دیده است یا خیر، ولی اینجا فضای مسابقه است و سریع باید ارزیابی شود و کار با موجود زنده هم حساسیت های خاص خود را دارد بنابراین ترجیح دادیم از تخم مرغ استفاده کنیم که هم حساسیت لازم را دارد و درعین حال جزء موجودات زنده نیست.

محمدی امین تصریح کرد: در کلاس علمی - اکتشافی، شتابها و ضربه ها و سازه کن ست باید به گونه ای طراحی و ساخته شود که محموله آن آسیب نبیند و با توجه به سختی این کلاس، در ثبت نام های اولیه، 29 درصد شرکت کنندگان، متقاضی رقابت در کلاس علمی - اکتشافی بودند و 8 درصد هم متقاضی شرکت در هر دو کلاس بودند.

وی در تشریح دیگر اطلاعات آماری شرکت کنندگان پنجمین مسابقات کن ست گفت: 10 درصد تیم ها تجربه شرکت در مسابقات مشابه را داشتند ولی 90 تیم برای اولین بار در چنین مسابقه ای شرکت می کردند، مدرک تحصیلی 54 درصد از شرکت کنندگان مربوط به رشته های مهندسی مکانیک، هوافضا، 38 درصد مدرک ها مرتبط با مهندسی برق و الکترونیک و کامپیوتر و بقیه مربوط به دیگر رشته های مهندسی بود.

محمدی امین یادآور شد: 63 درصد ثبت نام کنندگان این دوره از مسابقات کن ست، دارای مدرک کارشناسی و یا دانشجوی این مقطع بودند، 19 درصد کارشناسی ارشد و 10 درصد دکتری و حدود 10 درصد با مدرک کمتر از کارشناسی بودند.

به گفته وی از مجموع 120 نفر شرکت کننده در این دوره از مسابقات، 60 درصد تهرانی و بقیه شهرستانی بودند.

دبیر پنجمین مسابقات ملی کن ست اظهار داشت: بعد از اعلام فراخوان و ثبت نام اولیه از تیم ها خواستیم که گزارش طراحی اولیه را برای ما بفرستند و یک دستورالعمل هم برای آنها روی سایت قرار دادیم که بعد از بررسی دو ماهه هیات داوران، 14 تیم امتیاز لازم را برای حضور در مرحله نهایی مسابقه به دست آوردند.

وی افزود: یک جلسه توجیهی امروز با حضور اعضای 14 تیم راه یافته به مسابقات نهایی برگزار شد و تعدادی از اعضای هیات علمی پژوهشگاه هوافضا الزامات ساخت و طراحی دقیق این سامانه ها را به شرکت کنندگان آموزش دادند.

محمدی امین با بیان اینکه مسابقات کن ست در یک فضای فرودگاهی اجرا می شود، گفت: زمان برگزاری مسابقه بستگی به شرایط آب و هوایی دارد و در یک روز تعطیلی فرودگاه و در شرایط مناسب جوی، برگزار خواهد شد.

وی بیان داشت: تیم ها از امروز حدود یک ماه و نیم فرصت دارند تا کن ست های خود را بسازند و طبق برنامه زمان بندی، روز قبل از مسابقه هم در محل پژوهشگاه هوافضا حاضر خواهند شد و پوسترهایی که جزئیات و مشخصات فنی طرح های تیم ها در آن مشخص شده را ارائه خواهند کرد و درصورت کامل بودن طرح هایشان، تاییده نهایی برای آنها صادر خواهد شد.

مدیر طرح های پژوهشی و صنعتی پژوهشگاه هوافضا توضیح داد: تیم ها روز مسابقه در فرودگاه محل مسابقه حضور می یابند، دستگاه های رهاساز در ارتفاع 100 تا 200 متری زمین استقرار پیدا می کند و به وسیله بالون یا ابزارهای پرنده دیگر، فرمان از راه دور صادر و دریچه رهاساز باز می شود.
وی افزود: وضعیت کن ست ها از لحظه رها شدن تا لحظه برخورد به زمین در اختیار تیم هاست که باید بتوانند اطلاعات خود را به ایستگاه زمینی ارسال کند تا چتر به موقع باز شود و محموله سالم به زمین برسد و همزمان، تمام اطلاعاتی که حین پرواز کن ست وجود دارد هم باید به کامپیوتر زمینی ارسال شود.
محمدی امین تاکید کرد: امتیاز تیم ها براساس کیفیت عملیات پرواز و فرود کن ست، محاسبه خواهد شد و در کلاس علمی - اکتشافی، شاخص های مهمی همچون سالم بودن تخم مرغ، فاصله فرود تا نقطه هدف و دقت فرود کن ست، ملاک امتیازدهی خواهد بود.

تیم های حاضر در رقابتهای نهایی، روز پس از مسابقه، گزارش عملکرد روز پرواز وعملیات را ارائه می کنند و مراسم تجلیل از تیم های برگزیده و اهدای جوایز اواخر بهمن یا اوایل اسفندماه برگزار خواهد شد.