بر پایه‌ی گزارش انجمن پزشکی ایالات متحده، شیوه‌ای که بیشتر شرکت‌های هواپیمایی در سوار کردن مسافران به کار می‌برند می‌تواند برای سلامتی مسافران زیان‌آور باشد.

در حال حاضر به منظور کاهش زمان در سوار شدن شرکت‌های هواپیمایی مسافران را در سه گروه یا بیشتر سوار می‌کنند. به این ترتیب که مسافران قسمت های جلو یا حتی چند ردیف اول سپس مسافران قسمت های میانی و در آخر مسافران ردیف‌های انتهای هواپیما سوار می شوند. در نتیجه مسافران به ترتیب از جلو تا انتهای هواپیما می‌نشینند.

این گزارش می‌افزاید که بهتر است مسافران بدون در نظر گرفتن ردیف و شماره صندلی در دو گروه به داخل هواپیما فرستاده شوند. زیرا در این روش سرعت سوار شدن مطرح نیست و بیشتر توجه در پیشگیری از سرایت بیماری های عفونی است.

در راهروهایی که به ورودی هواپیما ختم می‌شود و همچنین در صف‌های بازرسی، مسافران کنار یکدیگر قرار می‌گیرند. در نتیجه امکان سرایت بیماری‌های عفونی مانند آنفولانزا، سل ریوی، آبله مرغان و نوروویروسی که نوعی آنفولانزای شکمی است افزایش می‌یابد. البته عامل‌های گوناگونی در انتقال و سرایت این بیماری ها در هواپیما نقش دارند، مانند: کیفیت هوای داخل هواپیما، مدت زمان قرار گرفتن در معرض عفونت، طول پرواز و تماس نزدیک با مسافران.

همچنین بخوانید: آیا هوای کابین هواپیما پاک است؟

اگر چه سامانه هوای داخل هواپیما صافی‌های بسیار کارآمدی دارد ولی پیش از اینکه هوای آلوده به وسیله این صافی‌ها پاکسازی شود می‌تواند کسانی را که در معرض آن هستند آلوده کند.

گزارش این انجمن می‌افزاید که تماس نزدیک بین جمعیت آلوده و جمعیتی که زمینه گرفتن این آلودگی را دارند در گسترش بیماری‌های عفونی در داخل هواپیما اهمیت چشمگیری دارد. مسافران هنگام سوار و پیاده شدن در فاصله نزدیکی از یکدیگر حرکت می کنند. بنابراین مسافران مستعد دریافت عفونت که تا این زمان بیمار نشده اند احتمال دارد در این لحظه با تماس نزدیک با مسافران یا سطح آلوده عفونت را دریافت کنند.

حتماً بخوانید: دلایل برخورد پرندگان با بال چپ هواپیما چیست؟

در این پژوهش نشان داده می شود که چگونه حرکت کردن مسافران در داخل هواپیما می تواند باعث گسترش بیماری شود. در این پژوهش به سرایت بیماری ابولا در سال‌های 2014 و 2015 میلادی امریکای شمالی تاکید شده است. زیرا با وجود محدودیت‌های شدید باز هم این بیماری به آمریکای شمالی سرایت کرد. این سرایت از طریق سفرهای هوایی صورت گرفت.

برای مشخص کردن روند گسترش بیماری‌های واگیردار به وسیله پروازهای بازرگانی، پژوهشگران انجمن پزشکی ایالات متحده یک الگوی رایانه‌ای طراحی کرده اند. با توجه به شیوه سوار و پیاده شدن مسافران و بزرگی هواپیما، شیوه گسترش ابولا شبیه‌سازی شده است. در این شبیه‌سازی جای نشستن مسافر آلوده در هواپیما چند بار تغییر یافته است. با توجه به صندلی که مسافر آلوده نشسته بود، تعداد مسافران تازه آلوده شده محاسبه می‌گردد.

گزارش این انجمن می‌افزاید، مسافران سفرهای هوایی که با پیروی از روش گروه‌بندی (نخست قسمت درجه یک و سپس بیزینس و در آخر قسمت اکونومی) سوار هواپیما می‌شوند، بیش از دیگران در معرض خطر آلودگی قرار دارند. از آنجا که مسافران در صف سوار شدن راهرو هواپیما و حتی در ردیف صندلی زمان بیشتری را در کنار یکدیگر می‌گذرانند، بیشتر در معرض خطر سرایت بیماری‌های عفونی قرار می‌گیرند. در صورتی که اگر مسافران به صورت معمول و بدون در نظر گرفتن ردیف‌ها و قسمت‌ها و پراکنده سوار هواپیما شوند، کمتر در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند و در نتیجه کمتر در معرض خطر ابتلا به بیماری عفونی خواهند بود.

هنگام پیاده شدن از هواپیما خطر سرایت بیماری کمتر خواهد بود زیرا روند پیاده شدن از هواپیما خیلی سریعتر از سوار شدن به هواپیما است و مسافران کمتر در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند.

گزارش این انجمن می‌افزاید که عوامل بسیاری در نتیجه این شبیه‌سازی تاثیر دارد. مانند اندازه هواپیما، چگونگی قرار گرفتن صندلی‌ها (چیدمان صندلی‌ها)، تعداد مسافران عفونی، تعداد روزهایی که از آغاز بیماری شخص گذشته است، مکانیزم انتقال مانند سرفه یا صحبت کردن با دیگران زمینه دریافت بیماری در اطرافیان.

همچنین بخوانید: امنیت هوانوردی چیست؟

اطلاعات مراکز کنترل و پیشگیری بیماری ایالات متحده نشان می‌دهد که یک عفونت ابولا می‌تواند تا 21 روز پیش از اینکه نخستین علایم بیماری در شخص آشکار شود به حالت کمون در شخص وجود داشته باشد. در حالی که در سه تا پنج روز نخست مبتلا شدن به عفونت می‌تواند بیشترین زمینه سرایت به دیگران باشد.

در اوج شیوع ابولا در سال 2014 در سه مورد مسافرانی که به تازگی به این بیماری مبتلا شده بودند با پروازهای مسافری سفر کرده بودند. در یکی از همین موارد بیمار مورد نظر پیش از نشان دادن علایم اولیه بیماری در دو پرواز مسافری سفر کرده بود. کارشناسان نمی‌توانستند مشخص کنند که آیا این بیمار هنگام سفر علایم بیماری را داشته است یا خیر ولی بررسی های بعدی نشان داد که او بیماری‌اش را سرایت نداده است.

نتیجه این شبیه‌سازی‌ها نشان می‌دهد که احتمال سرایت بیماری‌های عفونی در یک پرواز مسافر، هفت درصد است. در اینجا باید به این نکته نیز توجه داشت که در صورت بودن صندلی‌های خالی که مسافر بیمار می‌تواند اشغال کند، احتمال سرایت نیز کاهش می‌یابد.

اندازه و گنجایش هواپیما نیز نقش مهمی در سرایت بیماری‌های عفونی دارد. در هواپیماهای مسافری کوچک‌تر مانند آرجی 200 که 50 مسافر حمل می کند، مسافران کمتری با فرد آلوده به عفونت تماس دارند. در نتیجه هر چه هواپیما مسافر بیشتری حمل کند احتمال آلودگی نیز افزایش خواهد یافت ولی نتیجه شبیه‌سازی‌ها نشان می‌دهد روند افزایش احتمال آلودگی سرایت بیماری در هواپیماهای بیش از 150 مسافر تغییر چندانی نمی‌کند. در این صورت مسافران در شعاع بیشتری از شخص آلوده قرار خواهند گرفت.

این گزارش نشان می‌دهد با اعمال محدودیت‌های بهداشتی در سال 2014 که با اوج سرایت بیماری ابولا همراه بود، روند گسترش بیماری را کاهش داد.

پژوهش ها نشان می دهد که بدون اعمال محدودیت سفر تعداد 41750 تن در ماه از کشورهای بسیار آلوده به ابولا مانند گینه، لیبریا و سیرالیون در پروازهای بین‌المللی سفر می‌کردند. براساس برآوردها هر ماه 7 مسافر آلوده به ابولا به خارج از این کشورها سفر کرده اند.

الگوی شبیه‌سازی شده انجمن پزشکی نشان می‌دهد احتمال تشکیل یا انتقال 20 مورد بیماری در ماه 67 درصد است. البته این آمار در صورتی است که مسافران قسمت‌های مختلف هواپیما به صورت گروهی انجام بگیرد اما اگر مسافران به صورت غیرانتخابی و بدون توجه به ردیف صندلی سوار هواپیما شوند، احتمال انتقال بیماری کاهش خواهد یافت. در این صورت با کوچکتر شدن هواپیما روند انتقال بیماری نیز کاهش می‌یابد.

منبع: انجمن شرکت‌های هواپیمایی ایران