زباله‌های فضایی

در حال حاضر نوار ضخیمی از زباله‌های فضایی و موتورهای تقویتی رها شده راکت‌ها به دور زمین می‌گردند. ماهواره‌هایی که به دور زمین می‌چرخند، 2 یا 3 مرتبه در روز از نزدیکی مجموعه‌ای از این زباله‌ها عبور می‌کنند. این شرایط نه تنها ماموریت‌های فضایی کنونی، بلکه سفرهای فضایی آینده را نیز با خطر مواجه کرده است.

زباله فضایی چیست؟

اشیای بدون‌مصرف ساخته دست بشر که در مدار قرار دارند و ممکن است شامل باقی‌مانده‌های موتورهای تقویتی موشک‌ها تا حاصل برخورد ماهواره‌ها و انفجارهای فضایی باشند.

73% از زباله‌های ردیابی شده، در مدار ارتفاع پایین زمین (LEO)، یعنی در ارتفاع 1900 کیلومتری سطح زمین قرار دارند.

چه قدر زباله فضایی آن بالا وجود دارد؟

تعداد زباله‌های با قطر بالای 4 اینچ در مدار زمین که توسط شبکه شناسایی فضایی امریکا رصد شده اند: بیش از 21.000

500.000 شی با قطر تقریبی بالای 1 سانتی متر (به اندازه یک تیله)

کوچک‌تر

علاوه بر این، ده‌ها میلیون قطعه کوچک تر از 1 سانتی متر هم در فضا وجود دارد.

چرا این یک مشکل جدی است؟

هر قطعه زباله فضایی به دلیل حرکت با سرعتی فوق‌العاده زیاد، برای سفرهای فضایی همه کشورها یک خطر قابل ملاحظه محسوب می‌شود. و با افزایش تعداد سخت افزارهای مدار زمین، احتمال برخورد بین فضاپیماها و زباله‌های بزرگ فضایی در مدار روز به روز افزایش می‌یابد.

سریع‌تر از سرعت صوت

در یک روز عادی، سرعت صوت تقریبا 1200 کیلومتر بر ساعت است.

زباله‌های فضایی برای باقی ماندن در مدار، باید حداقل با 20 برابر این سرعت حرکت کنند و حتی ممکن است به سرعت 29.000 کیلومتر بر ساعت نیز برسند.

بسیار نزدیک

ماهواره‌ها و زباله‌های فضایی در هر روز 1000 مرتبه از فاصله کمتر از 8 کیلومتری یکدیگر عبور می‌کنند. با توجه به عظمت فضا، این فاصله بسیار کوچک قابل توجه است. برخوردها و انفجارها تعداد زباله‌ها را افزایش می‌دهند.

ماموریت ضدماهواره چین

در سال 2007 کشور چین عمدا یکی از ماهواره‌های هواشناسی خود را در فضا نابود کرد و این حادثه منجر به تولید ابری از 900 قطعه زباله فضایی شد.

اولین برخورد بزرگ

10 فوریه 2009: برخورد ماهواره خصوصی ایریدیوم 33 با ماهواره نظامی Cosmos 2251 روسیه با سرعت 24.000 کیلومتر بر ساعت، دنباله‌ای از حدود 2000 قطعه را در مدار ارتفاع پایین زمین رها کرد.

این دو حادثه در مجموع، تعداد زباله‌های مدار ارتفاع پایین زمین را به میزان 60% افزایش دادند.

در این محاسبه همه زباله‌های جمع شده در طی 50 سال گذشته مدنظر بوده است.

منبع: مرکز ملی فضایی ایران (insa.isti.ir)

نوشتارهای مرتبط:

زباله‌های فضایی چگونه از بین برده می‌شوند؟ (بخش یکم)

زباله‌های فضایی چگونه از بین برده می‌شوند؟ (بخش دوم)