چگونه خلبان شویم؟

شاید علاقه ذاتی انسان به پرواز است که باعث می‌گردد تا از بدو تولد همواره از خلبانی به عنوان یکی از مشاغل مورد علاقه یاد نماید. اگرچه ممکن است با گذر زمان و شکل‌گیری رفتارهای عقلانی این علاقه دستخوش تغییر گردد اما برای بعضی‌ها پرواز همچنان آرزویی بزرگ باقی می‌ماند. آروزیی که بعدها به دغدغه‌ای برای انتخاب شغل و امرار معاش تبدیل خواهد شد.

در این نوشتار سعی خواهد شد نکاتی کلی در رابطه با نحوه ورود به شغل خلبانی بیان شود تا به صورت راهنمایی کلی برای دوستداران این رشته مورد استفاده قرار گیرد. چکیده‌ای از قوانین رسمی به همراه تجربیات آموخته‌های شخصی نگارنده در راه ورود به این دنیای جذاب و هیجان‌انگیز.  

قوانین چه می‌گویند؟!

قوانین کلی در مورد ورود به دوره های آموزشی و شروع خلبانی اینگونه هستند:

• داشتن پایان‌نامه دیپلم
• داشتن کارت پایان خدمت وظیفه عمومی یا معافیت دائم غیر پزشکی و یا معافیت تحصیلی
• حداقل سن ١٨ سال
• حداقــل قــد ١۶۵ سانتیمتر
• احراز صلاحیت پزشکی طبق استاندارد اداره طب هوایی سازمان هواپیمایی کشوری
• تدین به یکی از ادیان رسمی کشور
• عدم اعتیاد و عدم سوء پیشینه
• احراز صلاحیت اخلاقی توسط اداره کل حراست سازمان هواپیمایی کشوری

تبلیغات

از کجا شروع کنیم ...

به طور مشخص شروع اقدامات اولیه برای ورود به این رشته منوط به اتمام دوره متوسطه و اخذ مدرک دیپلم خواهد بود، در این مورد اگرچه قوانین و مقررات سازمان محدودیتی در مورد نوع رشته تحصیلی و معدل ذکر نکرده اند اما با توجه به سیاستهای شرکت‌های هواپیمایی تحصیل در رشته ریاضی و اخذ دیپلم با میانگین کتبی ۱۴ و بالاتر توصیه می گردد.

همچنین توجه داشته باشید معافیت تحصیلی اگر چه مشکلی در طول دوره آموزشی شما و اخذ گواهینامه ها ایجاد نمی‌کند اما برای مراحل استخدامی نیاز به کارت پایان خدمت و یا معافیت دائم غیرپزشکی خواهید داشت.

همچنین بخوانید:

آیا شما برای خلبانی مناسب هستید؟ / ۱۰ ویژگی شخصیتی که یک خلبان باید داشته باشد

افزایش تعداد خلبانان زن در شرکت‌های هواپیمایی

چند ایرانی هواپیمای شخصی دارند؟

شرایط پزشکی، از شایعات تا واقعیت‌ها!

شایعات فراوانی در رابطه با نوع معاینات و شرایط پزشکی مورد نیاز خلبانی در جامعه وجود دارد، شایعاتی مثل کامل بودن میزان دید چشم‌ها، سالم بودن تمامی دندان‌ها و …! این شایعات گرچه در مورد هوانوردی نظامی تا حدودی صحیح است اما در خلبانی غیر نظامی احراز سلامت افراد توسط آزمایش‌ها و معاینات زیر صورت می‌پذیرد:

آزمایش خون و ادرار:

• بررسی فاکتورهای مرتبط با موارد WBC، HDL، LYM، MID ،GRA ،LYM% ،MID% ،GRA% ،RBC ،HGB، HCT ،MCV ،MCH ،MCHC ،RDW ،PLT،PCT،MPV،PDW،ALT،GGT،Keratinize ،LDL،Cholesterol، Triglycerides ،Glucose،Urea  و بررسی فیزیکی به جهت نبود خون در ادرار.
• اخذ نوار قلبی و اکوکاردیوگرافی برای بررسی عملکرد قلب و عروق
• بررسی عملکرد مغز و اعصاب از طریق بررسی نوار مغزی
• شنوایی سنجی (اودیو متری)
• بررسی وضعیت ششها و اندازه قلب از طریق عکس‌برداری از قفسه سینه

و معاینات پزشکی هوایی که بوسیله پزشک معاینه‌کننده صورت می‌پذیرد شامل:

• اندازه‌گیری دید چشم‌ها، بررسی کوررنگی
• بررسی وضعیت فک، دهان و دندان‌ها
• بررسی وضعیت استخوان‌بندی و اندام‌های حرکتی
• بررسی ضریب وزن نسبت به قد (BMI)

در صورتی که در هریک از مراحل معاینات مواردی مغایر با استانداردهای سازمان تشخیص داده شوند، شخص برای انجام معاینات تخصصی به پزشک متخصص معتمد اداره طب هوایی معرفی شده و نظر ایشان ملاک تصمیم‌گیری برای سازمان خواهد بود.

در این رابطه بخوانید:

چگونه می‌توان فضانورد شد؟

همچنین اگر میزان مغایرت به حدی نباشد که طبق نظر پزشک سازمان خللی در انجام وظیفه خلبان ایجاد نماید پرونده فرد در “کمیسیون پزشکی اداره استاندارد پرواز” مطرح شده و تصمیم گیری با حضور تمامی پزشکان اداره طب هوایی دفتر گواهینامه‌ها صورت خواهد پذیرفت.

توجه داشته باشید که برخی از استانداردهای پزشکی مورد نظر شرکت‌های هواپیمایی اگرچه بر مبنای موارد فوق تهیه شده‌اند اما به شکل سخت‌گیرانه تری اعمال می‌گردند.

انتخاب آموزشگاه مناسب؛ نیمی از راه!

در گذشته‌ی نه‌چندان دور ورود به این رشته تنها از طریق شرکت در آزمون ورودی مرکز آموزش علوم و فنون میسر بود، اما با شروع روند خصوصی‌سازی از میانه دهه هفتاد هجری خورشیدی به تدریج شرکت‌ها و موسسات آموزش خلبانی شکل گرفته و اقدام به آموزش خلبانان کردند.

در انتخاب آموزشگاه، مواردی مثل وضعیت مالی، سرعت اتمام دوره‌ها، سوابق و گذشته آموزشگاه از لحاظ ایمنی و آموزشی، ناوگان، اساتید پروازی و زمینی ملاک تصمیم‌گیری هستند.

هزینه‌ها

با خصوصی‌سازی آموزش در هوانوردی افزایش سرسام‌آور هزینه‌ها به معضلی برای دوست‌داران پرواز تبدیل گردید، این هزینه‌ها در سیستم آموزشی برای هر ساعت پرواز محاسبه شده و موارد ذیل را در برمی گیرند:

• هزینه سوخت
• هزینه استهلاک هواپیما
• هزینه خدمات فرودگاهی
• حق‌الزحمه استاد خلبان
• هزینه ایاب و ذهاب به فرودگاه آموزشی

طول دوره‌های آموزشی

طول دوره‌های آموزشی اینگونه است:

• کلاس‌های آموزشی زمینی مقطع خلبانی شخصی (PPL)  ساعت ۳۶۰
• کلاس‌های آموزشی مقطع خلبانی بازرگانی  (CPL)    از ۲۴۰ تا ساعت ۲۸۰
• کلاس‌های آموزشی مقطع پرواز با آلات‌دقیق (Instrument Rating) ساعت۲۴۰

... و شروع پرواز

طول مدت پروازها در تاریخ نگارش این مقاله ۱۹۰* ساعت می باشد که به صورت زیر به دوره‌های مختلف تقسیم می‌گردد:

خلبانی شخصی: ۵۰ ساعت // در صورتی که فرد دوره را در یکی از آموزشگاههای مورد تائید سازمان تحصیل نماید ۴۵ ساعت پرواز + ۵ ساعت شبیه‌ساز. (۳۵ ساعت پرواز همراه با استاد + ۱۰ ساعت پرواز مستقل)

خلبانی بازرگانی: ۱۰۰ ساعت // در صورتی که فرد دوره را در یکی از آموزشگاههای مورد تائید سازمان تحصیل نماید ۹۵ ساعت پرواز + ۵ ساعت شبیه‌ساز. (۳۵ ساعت پرواز همرا با استاد + ۶۵ ساعت پرواز مستقل یا پرواز به عنوان خلبان فرمانده – Pilot In Command)

پرواز با آلات دقیق: ۴۰ ساعت // در صورتی که فرد دوره را در یکی از آموزشگاههای مورد تائید سازمان تحصیل نماید ۲۰ ساعت پرواز + ۲۰ ساعت شبیه‌ساز.

لازم به ذکر است طول دوره‌های پروازی در ایران ۲۵۰ ساعت بوده که طبق بخشنامه های مختلف سازمان به ترتیب ۱۰ ساعت از دوره پرواز با دستگاه و ۵۰ ساعت از دوره خلبانی بازرگانی به دلایلی چون نبود یا کمبود امکانات آموزش کسر گردیده.

مسئولیت قانونی و شرایط گواهینامه‌ها

گواهینامه خلبانی شخصی:

دارنده گواهینامه تنها مجاز به پرواز با هواپیمای شخصی در شرایط پرواز با دید (VFR) بوده و هرگونه استفاده تجاری و حمل مسافر به منظور کسب درآمد تخلف محسوب می گردد.

گواهینامه خلبانی بازرگانی:

به منظور استفاده در پروازهای تجاری در شرایط پرواز با دید می باشد و دارنده مجاز است تا به عنوان خلبان هواپیماهای سبک (تا ۵۷۰۰ کیلوگرم وزن برخاست) و یا به عنوان کمک خلبان هواپیمای تجاری با وزن برخاست بالاتر از ۵۷۰۰ کیلوگرم فعالیت نماید.  

مجوز پرواز با آلات دقیق:

دارنده این مجوز، می‌تواند در طول روز و شب با استفاده از آلات دقیق هواپیما پرواز و اقدام به نشست و برخاست نماید.

در پایان ضمن آرزوی موفقیت برای تمامی دوستداران پرواز توجه شما را به این نکته جلب می کنم که انتخاب مسیر درست، آموزشگاه مناسب و صبر و شکیبایی در طول آموزش‌ها تنها راه رسیدن شما به هدف شماست. 

منبع: کارشناس فناوری اطلاعات روابط عمومی آسمان (منبع: سایت مرجع هوانوردی و هوافضای پارسی)

در ادامه بخوانید:

در مسیر فضا : مشاوره تخصصی فضانوردی!