پس از بیش از نه ماه حضور در فضا، فضانوردان ماموریت پرواز آزمایشی سرنشین‌دار بوئینگ آماده بازگشت به زمین شدند.

ری "باچ" ویلمور و سونی (سونیتا) ویلیامز سوار بر فضاپیمای سرنشین‌دار دراگون C212 اسپیس‌ایکس به نام آزادی (Freedom) از ایستگاه فضایی بین‌المللی در تاریخ ۱۷ مارس جدا شده و در تاریخ ۱۸ مارس در سواحل فلوریدا فرود آمدند.

تصویر اصلی: فضاپیمای سرنشین‌دار دراگون آزادی در لحظه فرود، همراه با چهار فضانورد مأموریت کرو-9. (اعتبار: NASA/Keegan Barber)

آن‌ها به همراه نیک هیگ، فضانورد ناسا و الکساندر گوربونوف، کیهان‌نورد روسکاسموس، به زمین بازگشتند. هیگ و گوربونوف در سپتامبر ۲۰۲۴ همراه با فضاپیمای "فریدام" که دو صندلی خالی داشت، به عنوان اعضای مأموریت Crew-9 ناسا به ایستگاه فضایی بین‌المللی (ISS) اعزام شده بودند. اکنون این دو صندلی توسط ویلمور و ویلیامز در مسیر بازگشت استفاده شدند.

این فرود، آخرین فرود فضاپیماهای دراگون در سواحل شرقی آمریکا بود و از این پس، تمام عملیات بازیابی فضاپیماهای دراگون در اقیانوس آرام انجام خواهد شد. این تغییر پس از چندین مورد مشاهده آوارهای جداشده از محفظه غیر فشرده دراگون رخ داد که برخلاف پیش‌بینی‌ها در مناطق نامشخص فرود آمدند. بقایای برخی از این محفظه‌ها حتی در کشور استرالیا یافت شده‌اند.

فضاپیمای فریدام در تاریخ ۱۸ مارس ۲۰۲۵ ساعت ۰۵:۰۵ به وقت جهانی از درگاه روبرویی ماژول هارمونی ایستگاه فضایی جدا شد و تقریباً در ساعت ۱۸:۰۰ به وقت شرقی (۲۲:۰۰ UTC) در آب‌های فلوریدا فرود آمد. با این فرود، ویلمور و ویلیامز مجموعاً ۲۸۶ روز متوالی در فضا سپری کردند.

ماجرای پیچیده پرواز CFT بوئینگ و تصمیم ناسا برای تغییر برنامه بازگشت فضانوردان

دو فضانورد مأموریت پرواز آزمایشی سرنشین‌دار بوئینگ (Boeing Crew Flight Test) یا (CFT) از زمانی که در ۵ ژوئن ۲۰۲۴ با موشک اتلس 5 (Atlas V) شرکت United Launch Alliance (ULA) از پایگاه کیپ کاناورال پرتاب شدند، سفری طولانی و چالش‌برانگیز را پشت سر گذاشتند.

این مأموریت با تأخیرهای متعدد روبه‌رو شد؛ از جمله نشتی کوچک هلیوم که در اولین تلاش برای پرتاب در ماه مه شناسایی شد. این نشتی در یکی از موتورهای سیستم کنترل واکنشی قرار داشت که وظیفه هدایت در مدار و ورود مجدد به جو را بر عهده دارد. بررسی‌های بعدی نشان داد که این مشکل یک ضعف طراحی جدید را آشکار کرده که باعث شد روند ورود مجدد به جو اصلاح شود تا در صورت بروز مشکل مشابه، فضاپیما بتواند به زمین بازگردد.

در ابن رابطه: تعویق در نخستین پرتاب آزمایشی فضاپیمای استارلاینر شرکت بویینگ

پس از لغو دومین تلاش پرتاب به دلیل مشکل در سیستم‌های رایانه‌ای زمینی، استارلاینر بالاخره پرتاب شد، اما مأموریت که در ابتدا ۸ تا ۱۰ روزه برنامه‌ریزی شده بود، به شکل غیرمنتظره‌ای طولانی شد.

در این رابطه: شکست در نخستین پرتاب آزمایشی فضاپیمای بویینگ / «استارلاینر» در مدار اشتباه

در همان ساعات ابتدایی پرواز، نشتی‌های بیشتری در سیستم پیشران مشاهده شد که تعداد آن‌ها در نهایت به پنج نشتی رسید. اما میزان نشت به اندازه‌ای نبود که مأموریت را مختل کند، بنابراین عملیات ملاقات مداری (endezvous) و الحاق به ایستگاه فضایی ادامه یافت.

مشکلات استارلاینر در فضا و تصمیم ناسا برای بازگشت بدون سرنشین

در زمان آغاز روند الحاق استارلاینر (Starliner) به ایستگاه، پنج موتور مانور مداری دچار نقص شدند. کاهش عملکرد این موتورها به یک چالش جدی تبدیل شد و کنترل‌کنندگان پرواز تلاش کردند آن‌ها را دوباره فعال کنند. چهار موتور با موفقیت به کار گرفته شدند، اما این مشکل باعث شد ناسا درباره بازگرداندن فضاپیما به همراه سرنشینان دچار تردید شود.

ناسا ابتدا به استارلاینر اجازه داد ۴۵ روز در ایستگاه فضایی باقی بماند، اما تا اواسط آگوست هنوز تصمیمی قطعی درباره بازگشت فضاپیما گرفته نشده بود. آزمایش‌های زمینی نشان داد که علت اصلی مشکل، تغییر شکل واشرهای موجود در یک شیر اکسید‌کننده بوده است که باعث مسدود شدن مسیر جریان سوخت موتورهای مانور مداری شده بود.

در این رابطه: کپسول مشکل‌دار بوئینگ بدون سرنشین به زمین بازگشت و دو فضانورد آن جا ماندند

اما نگرانی اصلی این بود که آیا این موتورها هنگام بازگشت به جو عملکرد مناسبی خواهند داشت یا نه، زیرا در این مرحله، فضاپیما در معرض دمایی نزدیک به ۲۰۰۰ درجه سلسیوس قرار می‌گیرد و نیاز به کنترل دقیق وضعیت پروازی دارد.

با نزدیک شدن ضرب‌الاجل نهایی برای بازگشت، ناسا در ۲۴ آگوست اعلام کرد که استارلاینر را بدون سرنشین به زمین بازمی‌گرداند.

تغییرات در مأموریت کرو-9 و بازگشت فضانوردان استارلاینر با دراگون

با تصمیم ناسا برای بازگرداندن استارلاینر بدون سرنشین، برنامه Crew-9 نیز دستخوش تغییر شد. این مأموریت که قرار بود با حضور زینا کاردمن و استفانی ویلسون انجام شود، به دلیل لزوم جای دادن دو فضانورد پرواز آزمایشی سرنشین‌دار بوئینگ (CFT) دچار تغییر شد و نیک هیگ و الکساندر گوربونوف با دو صندلی خالی به ایستگاه فضایی اعزام شدند.

از آنجا که استارلاینر اسکله‌ای را اشغال کرده بود که دراگون Crew-9 برای اتصال به آن نیاز داشت، ناسا مجبور شد ابتدا استارلاینر را در تاریخ ۶ سپتامبر ۲۰۲۴ به پایگاه وایت سندز نیومکزیکو بازگرداند تا مسیر برای مأموریت Crew-9 باز شود.

این تصمیم همچنین منجر به طراحی یک برنامه خروج اضطراری برای ویلمور و ویلیامز شد تا در صورت بروز یک حادثه در ایستگاه فضایی، بتوانند از فضاپیمای دراگون کرو-8 اندور (Endeavour) استفاده کنند.

رکورد جدید سونی ویلیامز در راهپیمایی فضایی

با ادامه مأموریت ویلیامز در ایستگاه، او به فرماندهی ایستگاه فضایی بین‌المللی رسید و یک راهپیمایی فضایی انجام داد که او را به رکورددار بیشترین زمان راهپیمایی فضایی در بین فضانوردان زن تبدیل کرد. ویلیامز اکنون مجموعاً ۶۲ ساعت و ۶ دقیقه را در راهپیمایی‌های فضایی سپری کرده است.

همچنین بخوانید: تاریخ‌سازی اسپیس‌ایکس و انجام موفق نخستین پیاده‌روی فضایی تجاری جهان (+تصاویر)

از آنجا که لباس‌های فضایی بوئینگ با سیستم‌های اسپیس‌ایکس سازگار نبودند، ویلمور و ویلیامز مجبور شدند لباس‌های جدید دریافت کنند. ویلیامز از لباسی که در ایستگاه فضایی موجود بود استفاده کرد و ویلمور یک لباس سفارشی دریافت کرد که از طریق مأموریت تأمین تجهیزات ناسا به ایستگاه ارسال شد.

پایان موفق!

با ورود فضاپیمای ماموریت کرو-10 در تاریخ ۱۶ مارس ۲۰۲۵، شرایط برای بازگشت ماموریت کرو-9 فراهم شد و این مأموریت با موفقیت در ۱۸ مارس 2025 به پایان رسید.

کن باورسوکس، مدیر عملیات پروازهای فضایی ناسا، گفت:

"هر فضانوردی که به فضا می‌رود، باید آماده باشد که مأموریتش طولانی‌تر شود. گاهی اوقات، خوش‌شانس هستید و بیشتر در فضا می‌مانید!"

در ادامه بخوانید: لباس فضایی چیست؟ چرا فضانوردان به لباس فضایی نیاز دارند؟

منبع