مأموریت اگزومارس هفت ماه پیش، با پرتاب موشکِ روسی پروتون که مدارگردِ (تی جی او) و فرودگرِ اِسکیاپارلّی (شیاپارلی) آژانس فضایی اروپا را به همراه داشت آغاز شد.

به گزارش پورتال هوافضای ایران به نقل از یورونیوز، نام اگزومارس در اصل مخفف عبارت Exobiology on Mars یا «دگرزیست شناسی» در مریخ است. هدف این مأموریت، فرود آمدن بر مریخ و سپس بررسی احتمال حیات باکتری ها بر روی آن بوده است. سرانجام روز یکشنبه، پس از سفری ۹۰۰ هزار کلیومتری، دو بخش اصلی این سفینه از هم جدا شدند.

گاز نشانه‌ای از حیات است؟

بخش اول که یک مدارگردِ جستجوگر گاز است، اتمسفر مریخ را به دنبال ردّی از گاز بویژه گاز متان خواهد گشت. مارک مک کوارین، مشاور ارشد آژانس فضایی اروپا می گوید: «با این مدارگردِ جستجوگرِ گاز، امیدواریم بفهمیم که منشا این گاز کجاست، چطور در طول فصول مختلف تغییر می کند، چطور به سطح می رسد. بعد می توان گفت این گاز حاصل فرآیندی معمولی، نظیر سایش صخره ها به وسیله آب‌های زیرزمینی است یا نتیجه چیزی هیجان انگیزتر است، یعنی حیات.»

هدف اصلی فرودگرِ اسکیاپارلّی (شیاپارلی) (Schiaparelli) سنجش توان فنآوری اروپایی برای فرود آمدن روی مریخ است. زمانِ ورود به اتمسفر، یک سپر حرارتی از فرودگر حفاظت می کند. این فرودگر به پاس تلاش علمی جیوانی اسکیاپارلّی، ستاره شناس ایتالیایی که از پیشگامان مریخ شناسی در قرن نوزدهم بود و برای نخستین بار توانست نقشه ای از سطح این سیاره ترسیم کند، اسکیاپارلّی نامیده شده است.

فرود

هنگامِ نزدیک شدن به سطح، نخست چتر فرودِ فراصوت باز می شود. آنگاه سپر حفاظتی جدا شده، رادار فرودگر فعال می شود. سپس محفظه فرودگر از چتر جدا شده، نُه راکتِ شتابگیر به کار می افتند و نزدیک زمین خاموش می شوند تا سطح زیرین و مقاوم فرودگر روی خاک بیافتد.

پیش از این تنها ایالات متحده توانسته است کاوشگرهایی را روانه سطح مریخ کند، نخستین آنها رُبات آپرتیونیتی (فرصت) در سال ۲۰۰۴ بود و پس از آن رُباتِ کیوریاسیتی (کنجکاوی) بود که از سال ۲۰۱۲ این مأموریت را پی گرفت. این رُباتها روی سیاره سرخ در پی نشانه ای از حیات و به ویژه آب می گردند.

اما در سال ۲۰۲۰ اروپا و روسیه، سطح نورد بزرگی را راهی مریخ خواهند کرد. این سطح نورد قادر به حفاّری و نمونه برداری از زمین است تا بتوان حیات احتمالیِ باکتری‌ها در مریخ را بررسی کرد.

مطالب بیشتر در این زمینه: