افزایش رقابت میان شرکت‌های هواپیمایی در جلب مسافران بیشتر، کاهش میزان تاخیرات پروازها جهت بهره‌وری هر چه بیشتر از هواپیماهای موجود و افزایش بهای سوخت در بازارهای جهانی از یکسو و سخت‌گیری نهادهای حفاظت محیط زیست، افزایش ایمنی پروازها و افزایش ارزش زمان نزد کاربران شرکت‌های هوایی از سوی دیگر همه و همه عواملی هستند که شرکت‌های هوایی و نهادهای دست‌اندرکار امر پرواز را به سوی کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری از سامانه‌ها و وسایل موجود سوق می‌دهد. از جمله مواردی که افزون بر کاهش هزینه‌های شرکت‌های هوایی و برآورده نمودن اهداف یادشده سبب افزایش بهره‌وری از سطوح پروازی و بالطبع کاهش تاخیرات پروازها می‌گردد، کاهش زمان اشغال باند توسط هواپیماهای ورودی و خروجی می‌باشد. اهمیت کاهش زمان اشغال باند (RUNWAY OCCUPANCY TIME (ROT)) توسط هواپیماها سبب گردیده تا مطالعات فراوانی در مورد به‌کارگیری فناوری‌های پیشرفته در این مقوله و نیز همکاری بین بخشی در همه‌ی سطوح (خدمه پروازی، شرکت‌های هواپیمایی و مراقبت پرواز) انجام گیرد. در این مطالعات مشخص شده است که واحدهای مراقبت پرواز از یکسو و خدمه پروازی از سوی دیگر می‌تواند نقش عمده‌ای در این مبحث داشته باشند. به طور کوتاه اهداف کاهش زمان اشغال باند را می‌توان به صورت زیر بیان نمود:

• صرفه جویی در وقت با کاهش تاخیرات
• صرفه جویی در پول با استفاده بهینه از هواپیماها و سایر تجهیزات
• کاهش نرخ خدمات با کاهش هزینه‌ها
• بالا بردن ایمنی پرواز
• مزایای جانبی ( آلودگی کمتر محیط زیست و… )

برای بررسی بهتر موضوع دو تعریف از ROT ارائه می‌شود:

• Landing ROT: زمان صرف شده روی یک باند از نقطه برخورد چرخ‌های هواپیما با باند در هنگام فرود تا زمانی که هواپیما باند را تخلیه می‌نماید.
  Departure ROT: زمان صرف شده روی یک باند از زمان صدور اجازه در اختیار گرفتن باند توسط هواپیما تا زمان قطع Threshold باند مخالف.

برای بررسی زمان اشغال باند توسط هر هواپیما کارهای زیر باید انجام گیرد:

• تحلیل عمل فرود هواپیما در روی باند
• محاسبه دقیق سرعت زاویه خروج هواپیما از باند با استفاده از فناوری روز

موارد موثردر کاهش ROT:

۱-هنگام فرود (Landing)

موارد مربوط به خلبان:

الف- مرور RWY Layout قبل از Landing؛
ب- انتخاب اولیه مناسب‌ترین و نزدیک‌ترین Taxiway در هنگام APP یا پیش از آن؛
ج- TOUCHDOWN همراه با کاهش سرعت مناسب (Deceleration)  برای خروج از Taxiway مورد نظر؛
د- تلاش در استفاده از Rapid exit taxiway؛
ه- در نظر گرفتن فاصله مسیر خروجی درهنگام به کارگیری ترمز اتوماتیک؛
و- تماس سریع با واحد GROUND هنگام تعویض فرکانس.

موارد مربوط به ATC:

الف- نظارت دقیق بر عمل نشستن ( Landing ) هواپیما برروی باند؛
ب- توصیه مناسب‌ترین و نزدیک‌ترین مسیر خروجی Exit taxiway؛
ج- پرهیز از اجرای Back track تا حد امکان؛
د- ارائه مسیر مناسب جهت خزش (Taxi) به پارکینگ با حداقل تداخل با باندهای موجود در فرودگاه؛

۲- هنگام برخاست (Take off)

موارد مربوط به خلبان:

الف- گزارش سریع به واحد ATC ؛ در مواردیکه نیاز به طول باند بیشتر دارند؛
ب- گزارش سریع به واحد ATC ؛ قبل از رسیدن به Holding Point در صورتی که نیازمند زمان بیشتری برای Take-Off می‌بـاشند؛
ج- عدم اقدام به خزش (Taxi) ؛ زمانیکه کوتاهی مسیر خزش اجازه آمادگی سریع برای Take-off را نـمـی‌دهد؛
د- آگاهی از موقعیت خود در توالی مورد نظر برج مراقبت پرواز  (Traffic sequence)؛
ه- پرهیز از Back track تا حد امکان؛
و- واکنش سریع و به موقع در هنگام دریافت اجازه برخاستن از باند؛

موارد مربوط به ATC:

الف- تنظیم توالی مناسب ترافیک (Traffic sequence) برای کاهش هر چه بیشتر زمان اشغال باند؛
ب- ارائه اطلاعات مربوط به نحوه ترتیب و توالی ترافیک‌ها که توسط برج در نظر گرفته شده است به هواپیماهای مـــرتـبـط؛
ج- انتقال دستورات ومجوزهای لازم به خلبان قبل از رسیدن هواپیما به Holding point؛
د- استفاده از مسیر خزش مناسب؛

منابع:

http://www.aerospacetalk.ir
http://www.triz-journal.com
روابط عمومی هواپیمایی آسمان